آشنایی با پاورمیکسر Dynacord 1000-3 – قسمت اول
برند خوشنام Dynacord به همراه دیگر شرکتهایی مانند Elevtro-Voice از زیرمجموعههای گروه تجاری بوش آلمان به حساب میآیند. محصولات شرکت دایناکورد که کارخانه اصلی آن در کشور آلمان واقع است، به طور کلی شامل باندها، میسکر و پاورمیکسرها، پاورها، کنترلرهای صدا، سیستمهای پیج و مسیجینگ میشود. البته این شرکت تولیدات جانبی مانند باطری و نرم افزار برای تجهیزات نیز دارد.
مدتها بود در ایران، پاورمیکسرهای ایتالیایی مونتاربو، جزو حرفهای ترین سیستمهای صوت در هیئتها محسوب میشدند. در اثر گذشت زمان با ورود دایناکورد به بازار، مونتاربوها فراموش شدند. تا جایی که هم اکنون به راحتی میتوان گفت دایناکورد محبوبترین دستگاه در بین بسیاری از صدابرداران نیمه حرفهای است که در هیئتها مشغول به خدمت هستند. و به نظر بسیاری از دوستان، دایناکورد پادشاه تمام سیستمهای صوتی است! اما آیا واقعا پاورمیسکرهای دایناکورد لیاقت این نشان پادشاهی را دارد؟؟؟
پاورمیکسرهای دایناکورد در کنار نقاط قوت بسیار، نقاط ضعفی نیز دارد که در مطالب آینده به مرور به آنها اشاره خواهم کرد. اما به طور کلی باید عرض کنم، که بزرگترین نقطه قوت این پاور میکسرها را میتوان خوشدستی، سهولت در آموزش، امکانات نسبتا خوب در مانیتورینگ صدا، بهرهگیری از افکتوری که کارآیی خوبی از خود در هیئت به نمایش گذاشته و نهایتا جمع و جور بودن آن دانست.
اما این دستگاه در مقابل نقاط ضعفی نیز دارد. قیمت بسیار بالا! پاوری ناپایدار و حساس، کیفیت نسبتا پایین اکولایزر، نداشتن گروپ، دشوار بودن کار با مانیتورها (به علت جدا بودن تنظیم افکت مانیتور)، پایین بودن کیفیت افکتور و رنده کردن فرکانسهای بالا در افکت Delay.
البته با تمام این نقاط ضعف و قوتها در حال حاضر شاید بتوان گفت این پاورمیکسر ، در مقایسه با پاورهای میکسرهای موجود در بازار، یکی از بهترین انتخابها برای هیئتیها است. البته اگر قیمت بالای آن را در نظر نگیریم.
شرکت دایناکورد علاوه بر پاورمیکسرها که Power mate و با نام اختصاری PM شناخته میشوند، میکسرهای بدون پاورآمپیلی فایر هم تولید میکند که به CMS معروف هستند. این تولیدات در دو سری تولید گردیده اند، ۱-سری قدیمی دایناکورد که به سری ۲ معروف هستند
۲- سری جدید دایناکورد که سری ۳ نام دارد و در این مطالب در مورد این سری از دستگاههای دایناکور صحبت خواهیم کرد.
سری قدیم و جدید دستگاههای دایناکورد تفاوت های بسیاری با یکدیگر دارند. که مهمترین آنها را میتوان بهینه شدن افکتور دستگاه، تنوع بیشتر خروجیها و دیجیتال شدن پاور آن در مدل جدید دانست. همچنین وزن آن به شکل قابل ملاحظهای کاهش یافته است. بالا رفتن قابلیتهای افکتور این دستگاه تا حد زیادی نیاز شما را به یک دستگاه افکتور جداگانه مرتفع میکند (البته اگر زیاد سخت گیر نباشید!)
پاور این دستگاه گرچه قدرتمندتر از پیش گشته است، توان آن به ۱۰۰۰وات افزایش یافته و از حالت ترانس به پاور سوئیچینگ ارتقاع پیدا کرده است اما خیلی از کاربران معتقدند که پاورهای قدیمی دایناکور بسیار پایدارتر و قابل اعتماد تر بودند.
میکسرها و پاورمیکسرهای دایناکورد چهار مدل اصلی دارند که به ترتیب عبارتنداز: مدل ۶۰۰، مدل ۱۰۰۰، مدل ۱۶۰۰ و مدل ۲۲۰۰٫ این مدلها تفاوتهای جزئی زیادی با یکدیگر دارند اما اصلی تفاوت آنها در تعداد ورودی هر کدام از این مدلهاست که از روی شماره مدل آنها میتوان فهمید که چه تفاوتی با یکدیگر دارند. به عنوان مثال مدل ۶۰۰ شش ورودی میکروفون دارد. مدل ۱۰۰۰ دارای ۱۰ ورودی میکرووفن است و ۱۶۰۰ درای ۱۶ ورودی و ۲۲۰۰ دارای ۲۲ خط میکروفون میباشد.
خرید پاورمیکسر
آشنایی با پاور میکسر Dynacord 1000-3 – قسمت دوم
پاور میکسرهای دایناکورد ۶۰۰، ۱۰۰۰ و ۲۲۰۰ به ترتیب دارای ۸، ۱۰ و ۲۲ ماژول ورودی هستند. در زیر به بررسی قسمتهای ورودی این ماژولها میپردازیم
۱- Mic input – ورودی میکروفون: به میکسرهای دایناکورد، میتوان انواع میکروفونهای کندانسور و یا داینامیک را به وسیلهی کانکتور XLR (کنونی) متصل نمود. (روش ساخت و اتصال صحیح کانکتورهای “کنونی” در قسمت اتصالات توضیح داده شده است) در صورت استفاده از میکروفونهای کندانسور باید منبع تغذیه فانتوم پاور که ۴۸ ولت برق به میکروفون ارسال میکند را روشن نمود. در دستگاه دایناکورد برای هر ۶ ورودی میکروفون یک سوئیچ فانتوم پاور قرار داده شده است. دقت نمایید در صورتی که از میکروفونهای داینامیک استفاده میکنید، به هیچ وجه دکمه فانتوم روشن نباشد. زیرا در صورت وجود اتصال بدنه در میکرفون، ممکن است میکروفون شما به شدت آسیب ببیند.
۲-Line Input – ورودی لاین: یک ورودی متقارن و سطح سیگنال لاین میباشد. (سیگنالهای متقارن و نامتقارن در قسمت اتصالات توضیح داده شده است) سطح سیگنال لاین، از سیگنال میکروفونها قویتر و از سیگنال لوداسپیکرها پایینتر است. به عنوان مثال خروجی انواع پخش کنندههای صوت، مانند MP3 Player، CD Player و تلفنهای همراه سطح خط لاین محسوب میگردند و شما میتوانید برای اتصال این دستگاهها به پاور میکسرتان از ورودی Line استفاده نمایید. این ورودی میتواند سیگنالهایی با شدت حداقل -۴۰dBu و حداکثر +۴۳dBu را پذیرا باشد.
ضمنا شما میتوانید برای اتصال دو میسکر یا پاور میکسر به یدگیر نیز از این ورودی استفاده نمایید. برای این کار کافی است که یک کابل از یکی از خروجیها با سطح خط لاین از میکسر اولتان به یکی از ورودیهای لاین میکسر دوم متصل نمایید. دقت نمایید که کابل بر روی میکسر اول، به یکی از خروجیهای لاین مانند خروجیهای Master متصل شود. به هیچ وجه، خروجی باندهای یکی دستگاه را به ورودی لاین یک دستگاه دیگر متصل ننمایید!
نکته: وقتی به ورودی میکروفون ماژولی، میکرفون متصل است از ورودی لاین آن ماژول استفاده نکنید.
۳- Insert – ورودی – خروجی همزمان اینسرت هنگامی استفاده میشود که اپراتور بخواد برای هر ورودی از یک وسیله کمکی، مانند کمپرسور و یا افکتور و … استفاده کند.
به دلیل کاربرد بسیار کم این قسمت، از توضیح آن صرف نظر میکنیم.
۴- Gain: گین یا ضریب تقویت شدت سیگنال ورودی ماژول (از طرف میکروفون و لاین) به وسیله ولوم چرخشی Gain تنظیم میگردد. افزایش ولوم گین این امکان را به شما میدهد که با تقویت بیشتر صدای ورودی از میکروفون، حساسیت میکروفون نسبت به صداهای اطراف را افزایش دهید. گاهی ممکن است به نظر برسد که این افزایش حساسیت منجر به بازتر و شفاف تر شدن صدای میکروفون میشود اما باید در نظر گرفت که بالابردن بیش از حد Gain احتمال وقوع فیدبک و هم چنین دیستورت شدن صدا در پیش تقویت کننده میکسر را افزایش میدهد.
گاهی برخی سخنرانان با صدای کم و فاصله زیاد از میکروفون صحبت میکنند، در این مواقع زیادکردن gain میتواند به شما در ضعف شدت صدا کمک کند. ضمن اینکه بالا بردن گین موجب زیاد شدن نسبت سیگنال به نویز نیز میگردد.
از طرف نیز برخی مداحان هنگام خواندن با صدای بلند، میکروفون را نیز به دهانشان میچسبانند در این موارد بهتر است تا حد امکان Gain را کم نمایید تا از پایین آمدن کیفیت صدا جلوگیری شود.
در قسمتهای در رابطه با روش صحیح تنظیم Gain مفصل صحبت خواهیم کرد.
آشنایی با پاور میکسر Dynacord 1000-3 – قسمت سوم
در قسمت قبلی عرض کردیم که پیچ کنترل گین، ضریب حساسیت و (ضریب تقویت) سیگنال صدا برای ورودیهای میکروفون و لاین را تنظیم میکند. هرچه ولوم گین بیشتر شود، صداهایی که از میکروفون برای میکسر ارسال میگردد بیشتر تقویت میشود، و در نهایت این احساس به وجود میآید که حساسیت میکروفون افزایش پیدا میکند.باید توجه داشت زیاد بودن بیش از حد ولوم گین، موجب دیستورت شدن صدا در لاین ورودی میگردد و این دیستورتیشن ممکن است به صورت خش و خرخر، به وضوح در صدای خروجی از دستگاه شنیده شود. از طرفی پایین بودن بیش از ولوم گین، موجب خفه شدن و پایین آمدن سطح سیگنال میشود.
روش تنظیم ولوم گین (Gain Control)
۱- کنترلر یا همان پیچ گین و فیدر میکروفون را کاملا کم کنید.
۲- منبع صدا (میکروفون و یا پخش کننده صدا مانند موزیک پلیرها) را به دستگاه متصل نمایید.
۳- دستگاه پخشی که به ورودی لاین متصل کردهاید را روشن نمایید و یا اگر میکروفون به دستگاه متصل است سعی کنید با صدای بلند تست کنید.
۴- ولوم گین را به آرامی باز کنید، تا چراغ سبز رنگ Sig در کنار فیدر ورودی روشن شود. ولوم گین را باز هم زیادتر کنید تا جایی که چراغ قرمز رنگ PK نیز روشن شود. روشن شدن چراغ PK نشان دهندهی دیستورت شدن صدا در خط ورودی است. بعد از روشن شدن چراغ PK ولوم گین روی هر عددی بود به اندازه ۶dB کم کنید، این کار برای داشتن هد روم کافی در هنگام اجرای مراسم است. یعنی ممکن است مداح شما، با صدایی بالاتر از آنچه که شما دارید تست میکنید بخواند آن وقت ممکن است صدا دیستورت شود، برای همین ما گین را هنگام تست کمی پایین میآوریم. البته اگر هنگام مداحی احساس کردید که میکرووفن به خوبی صدای مداح را نمیگیرد، با در نظر گرفتن جوانب دیگر کار، ولوم گین را کمی افزایش دهید.
تنظیم ولوم گین، و یا به طور کلی هر تکنیک دیگری در دستگاه دایناکورد، روشهای متعددی دارد که ممکن است همگی آنها درست باشد. به عنوان مثال یک روش دیگر تنظیم میزان گین استفاده از سوئیچ PFL است که به زودی توضیح داده خواهد شد. اما من سعی کردم تقریبا همان روشی را عرض کنم که در دفترچهی راهنمای دایناکورد ذکر شده. (البته با کمی دخل و تصرف!)
خرید پاورمیکسر
سوئیچ LoCut
این سوئیچ دقیقا زیر ولوم Gain قرار دارد. هنگامی که این سوئیچ فعال است فرکانسهای زیر ۸۰ هرتز با شیب ۱۸dB در هر اکتاو تضعیف میشود. استفاده از این سوئیچ باعث می شود تا اثر انفجاری حروفی مانند «پ» کمتر شود. معمولا وقتی مجبور هستید که فرکانسهای پایین صدا را افزایش دهید، و یا به هر دلیلی صدای خروجی مقداری بم است، برخی حروف صدایی انفجاری میدهند و به اصطلاح میکوبند. با استفاده این سوئیچ میتوانید تا حدی جلوی این صداهای ناخواسته را بگیرید. از طرفی این سوئیچ میتواند برخی نویزهای ریز که در فرکانسهای پایین وجود دارد را تضعیف کند. (در شکل زید میتوانید نمودار میزان تضعیف فرکانسهای پایین توسط سوئیچ Lo Cut را مشاهده نمایید)
سوئیچ Voice Filter
فعال بودن این سوئیچ در واقع نوعی اکولایزر را به صدا اعمال میکند که با افزایش نا متقارن فرکانسهای بالا و پایین صدا و کاهش ناچیز قسمتی از فرکانسهای میانی موجب تمیزتر شنیده شدن صدای وکال (خواننده)میشود. شاید در صدابرداری هئیتی شمابا استفاده از این دکمه، تفاوت چندان محسوسی را در صدا مشاهده نکنید اما توصیه میکنم از این امکان میکسرهای دایناکورد استفاده کنید.
آشنایی با پاور میکسر Dynacord 1000-3 – قسمت چهارم
نوع میکروفون، میکسر، پاور، نوع باندها، آکوستیک محیط، سبک جلسه و از همه مهمتر صدای مداح ممکن است به شکلی باشد که صدای خروجی از نظر جنس و لطافت، صدای مورد نظر شما نباشد.
میکسر دایناکورد مانند بسیاری از میکسرها دارای یک اکولایزر پارامتریک برای هر خط ورودی است که به کمک این اکولایزر میتوان فرکانسها را در سه قسمت خداکثر به اندازه ۱۵dB تقویت و یا تضعیف کرد.
اکولایزر دایناکورد از سه قسمت اصلی تشکیل شده است که به شرح زیر میباشد:
۱- قسمت اول: ولوم گردشی یا پیچی که میتواند فرکانسهای بالا (صدای زیر) را در محدودهی ۸KHz تغییر دهد. کم کردن این پیچ، صدای زیر را کم کرده و افزایش آن موجب زیر تر شدن صدا میشود. کاهش بیش از حد این پیچ با تضعیف فرکانسهای بالا موجب تیرگی و کدر شدن صدا میشود و افزایش بیش از حد این فرکانسها ممکن است این احساس را ایجاد کند که صدا شفافتر شده است اما ممکن است منجر به تیز شدن صدا شود و از طرفی هم احتمال فیدبک در فرکانسهای بالا را افزایش میدهد.
۲- قسمت دوم: کنترلکنندهی فرکانسهای میانی:
این قسمت از دو پیچ تشکیل شده است، یکی پیچ فرکانس که با علامت Khz مشخص شده است و از ۱٫ تا ۸ مدرج گردیده و رنگ مشکی دارد. دیگری هم پیچ Mid که رنگ خاکستری دارد و ضریب تقویت فرکانسهای میانی را تعیین میکند. در بسیاری از میکسرها پیچ Mid تنها میتواند محدوده ی فرکانسی خاصی را افزایش یا کاهش دهد. به عنوان مثال در میکسر یاماها Mg124 پیچ Mid فقط محدوده فرکانسی ۲KHz را میتواند تضعیف یا تقویت کند. اما میکسر دایناکورد این امکان را به شما میدهد که بتوانید دقیقا انتخاب کنید چه فرکانسی را میخواهید افزایش و یا کاهش دهید. (برای این کار شما توسط پیچ مشکی رنگ که با علامت Hz مشخص شده، محدودهی فرکانسی مورد نظر را انتخاب میکنید. این محدوده میتواند قسمتی از فرکانسهای بین ۱۰۰Hzتا ۸Khz باشد.
فرکانس ۱۰۰Hz در قسمت چپ پیچ فرکانس قرار دارد و با علامت ۱٫ نشان داده شده است و عدد ۸ در سمت راست میزان ۸KHz را نشان میدهد.)
پس از انتخاب فرکانس، میتوانید توسط پیچ سوم، فرکانس انتخاب شده را حداکثر به میزان ۱۵dB کم و یا زیاد نمایید. به عنوان مثال وقتی نیاز دارید فرکانسهای میانی رو به پایین را کم و یا زیاد نمایید، پیچ فرکانس (مشکی رنگ) روی عدد ۵٫ قرار دهید و سپس به کمک پیچ سوم (Mid) شدت بلندی فرکانسهای ۵۰۰Hz و فرکانسهای مجاورش را تغییر دهید.
باید توجه داشته باشید، هر فرکانسی که توسط پیچ فرکانس انتخاب شود، هنگام کم و زیاد کردن شدت آن فرکانس، فرکانسهای اطراف آن نیز تحت تأثیر قرار میگیرد. هر چه میزان تغییر dB بیشتر باشد، بازهی فرکانس بزرگتری تحت تأثیر قرار میگیرد.
برای آنکه دقیق تر بتوانید درک کنید سیستم تغییر فرکانسهای میدرنج در پاور میکسر دایناکورد چگونه کار میکند میتوانید از یک تمرین کوچک استفاده کنید: برای این تمرین، تمام پیچهای اکولایزر را در حالت وسط قرار دهید و فیدر صدا را روی صفر تنظیم کنید. یک پخش کنندهی صدا به لاین ورودی متصل کنید (بهتر است برای تستها و تمرینها از صدای مداحی استفاده کنید. استفاده از موزیک شاید نتواند تصویر درستی از تست و صدایی که میخواهید به آن برسید به شما بدهد)
ولوم فرکانس را به طور کامل به سمت چپ بچرخوانید و پیچ Mid را روی عدد ۱۵+ قرار دهید. پخش کننده صدا را پلی نمایید. حالا به آرامی ولوم فرکانس (پیچ مشکی رنگ) را به سمت راست بچرخوانید. با این کار میتوانید درک کنید که هر فرکانسی چه صدایی میدهد و راحت تر میتوانید تصمیم بگیرید که در هنگام اجرای مراسم، کدام فرکانسها اضافه هستند و باید تضعیف شوند و یا کدام فرکانسها باید تقویت شوند تا به صدای مطلوب برسید.
۳ – قسمت سوم، صدام بم: قسمت سوم اکولایزر پارامتریک دستگاه دایناکورد، پیچ فرکانس های بم است که با علات Lo مشخص شده است و محدودهی فرکانسی ۸۰Hz را تغییر میدهد. زیاد کردن و یا کاهش این فرکانسها بم بودن صدا را تغییر میدهد.
(جهت آشنایی بیشتر با فرکانسها و نحوهی تنظیم اکولایزر، قسمت مبانی صدابرداری و تنظیم اکولایزر را مطالعه نمایید.)
خرید پاورمیکسر
آشنایی با پاور میکسر Dynacord 1000-3 – قسمت پنجم
۱- بعد از اکولایزرها، FXها قرار دارند. دستگاه دایناکورد به هر خط میتواند دو نوع افکت متفاوت را به صورت هم زمان اعمال کند که میتوانید به کمک پیچ های FX1 و FX2 تعیین کنید چه میزان صدا برای افکتور ۱ و چه میزان صدا برای افکتور ۲ ارسال شود. با باز کردن این ولومها حجم صدای ارسالی برای افکتور افزایش مییابد در نتیجه مقدار افکت اعمال شده به صدا نیز افزایش خواهد یافت. (در قسمت توضیح fx و افکتور نکات بیشتری در رابطه با عملکرد پیچهای FX عرض خواهم کرد)
۲- پیچهای AUX مشخص میکند که چه میزان صدا از هر خط برای خروجی AUX Send ارسال شود. خروجی AUX یک خروجی مستقل است که میتوانید از آن برای اتصال افکتور یا اتصال رکوردر (مخصوصا برای ضبط صدای جمعیت) و یا ضبط صدای مداح، بدون افکت استفاده نمایید. Pre و یا Pose بودن AUX توسط یک سوئیچ قابل تغییر است.
۳- به کمک پیچهای MON میتوان مشخص کرد که چه میزان صدا از هر خط برای خروجی مانیتور ۱ و مانیتور ۲ ارسال شود. پیچهای Mono به صورت Pre Fader عمل می کنند. یعنی قبل از فیدر ولوم قرار دارند و کم و زیاد کردن ولوم خط بر روی خروجی آنها تاثیر ندارد.
اگر شما دو مداح با دو اسپیکر مانیتور جداگانه داشته باشید میتوانید با باز کردن Mon1 برای میکروفون اول و Mon2 برای میکروفون دوم، از تداخل صداها در مانیتورهای اختصاصی مداحان جلوگیری نمایید. (البته در هیئتها به ندرت از مانیتور اختصاصی استفاده میشود و این کار معمولا مخصوص استیجها هست که هر خواننده جایگاه مخصوص خود را دارد)
۴- پیچ Pan صدای ورودی را به کانالهای چپ و راست هدایت میکند.
۵- هنگام روشن شدن دکمهی Mute صدای ورودی قطع شده و از پخش آن جلوگیری میشود.
۶- سوئیچ PFL: وقتی دکمه PFL برای خطی روشن باشد، صدای ورودی به این خط به صورت Pre Fader به خروجی مانیتور و هدفون ارسال میگردد. منظور از Pre fader بودن خروجی این است که این خروجی، مستقل از فیدر خط ورودی عمل میکند. یعنی اگر فیدر ورودی بسته باشد و یا حتی خط در حالت Mute باشد، شما روی هدفون صدای ورودی به آن را میتوانید بشنوید. میزان خروجی مانیتور هنگام روشن بودن PFL وابسته به میزان Gain و اکولایزر آن خط ورودی میباشد.
وقتی یک یا چند سوئیچ PFL روشن باشد، چراغ زرد رنگ زیر نمایشگر LED حجم صدا روشن میشود. در این حالت ردیف ال ای دیهای سمت چپ، میزان صدای ورودی به خطهایی که PFL روشن دارند را نشان میدهد و الایدیهای سمت راست اندازهی صدای خروجی از میکسر را نشان میدهند. در این هنگام شما میتوانید دقیقا مقایسه که چه مقدار صدا به میکسر شما وارد میشود و حجم صدای خروجی شما چقدر است. نه صدای ورودی و نه صدای خروجی، نباید دیستورت باشد. اگر الایدیهای نشان دهنده حجم صدا به رنگ قرمز برسد، صدای شما دیستورت خواهد شد.
کاربرد دیگر دکمه PFL این است که شما میتوانید با استفاده از این سوئیچ صدای ورودی به تک تک میکروفونها و خطها را به کمک هدفون تست کنید، بدون آنکه نیاز باشد هنگام تست از خروجیهای اصلی میکسر و باندهایتان استفاده کنید.
۷- PK: چراغ قرمز رنگ PK وقتی روشن میشود که صدا در خط ورودی دیستورت میشود. روشن بودن این چراغ ربطی به بالابودن فیدر ولوم صدای خروجی خط ندارد. بلکه روشن شدن چراغ PK نشان گر زیاد بودن میزان Gain و در نتیجه ورود بیش از حد صدا به خط می باشد. (کار با ولوم Gain به طور مفصل در قسمت سوم توضیح داده شده است)
۸- Sig: هنگامی که به هر یک از خطوط ورودی میکسر صدایی وارد میشود، بسته به میزان شدت صدا، چراغ سبز رنگ Sig نیز روشن میشود. این چراغ نوعی علامت است تا شما بفهمید روی کدام خطها صدای ورودی دارید.
۹- Fader: نوعی ولوم کشویی است که حجم صدای خروجی از هر خط را تنظیم میکند.
این تنظیمات برای تمام خطهای ورودی وجود دارد و تنها خطوط ۷ تا ۱۶ (روی میکسر دایناکورد ۱۰۰۰) کمی متفاوت هستند. این خطوط به جای جک Insert دارای جک ورودی استریو هستند. و به جای سوئیچ Lo Cut و Voice Filter دارای ولوم Gain Line میباشند.